ATRAKCJE ZIEMI MYSZKOWSKIEJ

7 dni w Myszkowskiem

    Myszków, stolica powiatu, jest tak szczęśliwie położony, że przebywający w nim turysta może przez tydzień odbywać rowerowe wędrówki w promieniu 30 km, za każdym razem zwiedzając inne obiekty krajoznawcze o charakterze obronnym (przy okazji poznając zabytki ościennych powiatów - częstochowskiego,  zawierciańskiego, będzińskiego). W jednym dniu może się wybrać swym jednośladem do Siewierza (zamek biskupów krakowskich, a na miejscowym cmentarzu najstarszy zabytek regionu - romański kościółek z przeł. XI/XII w.) zahaczając w drodze powrotnej o Koziegłowy [nikłe pozostałości wałów po dawnym zamku]; w drugim dniu do Ogrodzieńca (urzekającej urody monumentalne ruiny średniowiecznego zamku na wyniosłym wzgórzu w Podzamczu), Pilicy (pałac w parku z pozostałościami murów bastionowych) i Smolenia (piękne ruiny zamku na wzgórzu w rezerwacie przyrody "Smoleń"), zaś w trzecim do bliźniaczych zamków w Mirowie i Bobolicach (bobolicki zamek został już prawie w całości odbudowany, a więc jego widok z autopsji w znaczny sposób odbiega od poniższego zdjęcia).

Zamek w Mirowie

Zamek w Bobolicach

W Myszkowskiem zamki są tanie.

Mirów (gm. Niegowa) - zamek 

Bobolice (gm. Niegowa) - zamek, a na jego tle: Ł. Widera, K. Picheta, M. Konopka, M. Pikuła, T. Chmielewski i M. Kotarski. 

    W kolejnym dniu swych turystyczno-krajoznawczych peregrynacji po ziemi myszkowskiej i jej okolicach może obejrzeć skromne pozostałości strażnicy jurajskiej w Łutowcu i dość potężny skrawek muru strażnicy w Przewodziszowicach (usytuowanej na samotnej, górującej nad okolicą wapiennej skale), w kolejnym - dotrzeć do Suliszowic (nikłe szczątki strażnicy jurajskiej, w dodatku skutecznie odgrodzone parkanami prywatnych posesji od głównej ulicy) oraz do Ostrężnika (pozostałości zbójeckiego zamku na wyniosłym wzgórzu skrytym w lesie stanowiącym rezerwat przyrody "Ostrężnik" oraz położona w  pobliżu (zamykana na klucz) jaskinia Wierna - najdłuższa na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej).

  Kolejny dzień cyklista może poświęcić na wyjazd do podczęstochowskiego Olsztyna, gdzie na rozległym wzgórzu stoi dominująca nad okolicą ruina kazimierzowskiego zamku. Tutaj przy okazji może wstąpić na kilkanaście minut do jedynej w tym regionie kraju ruchomej szopki prezentującej postaci świeckie i biblijne oraz kościoła parafialnego [wzniesionego z kamienia uzyskanego z rozbiórki sporych fragmentów zamkowych murów], w podziemiach którego przy szczególnych okazjach można zobaczyć zmumifikowane ciała ludzi żyjących w okresie konfederacji barskiej. Ostatni dzień może przeznaczyć na wyprawę do Morska, gdzie w skrytym w lesie ośrodku wypoczynkowym znajdują się dostosowane do potrzeb rekreacyjnych pozostałości średniowiecznego zamku rycerzy - zbójników.  A skoro mowa o zabytkach architektury obronnej, warto przy okazji polecić obejrzenie kościołów w Mrzygłodzie (otoczony murem, w którym niegdyś były baszty) i Pińczycach (otoczony murem z dwoma basztami). Przy okazji pobytu w Pińczycach warto odwiedzić prywatne muzeum strażackie Marcina Będkowskiego.

Ziemia myszkowska, a zwłaszcza jej wschodnie rubieże (czyli gmina Niegowa) mogą być jurajską Mekką grotołazów. W powiecie myszkowskim, głównie we wsi Trzebniów, znajdują się największe jaskinie Jury: w przysiółku Ostrężnik należącym do sołectwa Trzebniów w gm. Niegowa znajduje się najdłuższa jaskinia Jury Krakowsko-Częstochowskiej, mianowicie  Jaskinia Wierna dł. 1027 m; tutaj leży trzecia co do długości jurajska Jaskinia Brzozowa dł. 645 m, nadto Jaskinia Wiercica mająca 220 m długości. W tejże wiosce leżą nadto Jaskinia Trzebniowska i Jaskinia w Trzebniowie II. W ogóle w gm. Niegowa znajduje się jeszcze kilka innych, bardzo ciekawych i wysoko notowanych podziemnych atrakcji, takich jak Jaskinia Piętrowa Szczelina dł. 400 m - siódma pod względem długości na Jurze, J. Kryształowa dł. 200 m, J. ks. Borka - 66 m., J. Sucha 70 m. W najwyższym wzniesieniu powiatu myszkowskiego tj. w Górze Mirowskiej (423 m npm) znajdują się dwie jaskinie, mianowicie Piętrowa Szczelina i Jaskinia Kamiennego Gradu; obydwie prawie się dotykają kamiennymi ściankami, być może wkrótce kolejni eksploratorzy odkryją łączące je przejście Gmina Niegowa to atrakcyjny, z uwagi na piękne zamki, oznakowane szlaki rowerowe i piesze, najdłuższe jaskinie, skałki wspinaczkowe, miejsca noclegowe (agroturystyka w Mirowie, schronisko młodzieżowe w Bobolicach) teren rekreacyjno-turystyczny ziemi myszkowskiej.

Na zdjęciu plaża kąpieliska w Żarkach Letnisko, obok której prowadzi oznakowany czarnym kolorem szlak rowerowy SM-101s (Myszków Światowit - Bobolice - Mirów - Żarki Letnisko - Koziegłowy - Siewierz).

 

 

Wszystkie zdjęcia - Marian Kotarski

 

Myszkowskie naj, naj...

Najwyżej położonym naturalnym punktem pow. myszkowskiego jest Góra  Mirowska mająca 423 m npm, ale najwyżej znajdującym się punktem jest z pewnością wysoka na 63 m wieża przekaźnikowa telefonii komórkowej (niegdyś wieża przekaźnikowa TVP) stojąca na wzgórzu w Niegowej. Najniższym punktem w powiecie jest koryto rzeki Warty w Jastrzębiu na granicy z wioską Osiny, a więc na granicy z pow. częstochowskim, leżące na 262,90 m npm. Betonowy komin (na zdjęciu obok) wysokości 120 m Ciepłowni przy ul. Osińska Góra w Myszkowie jest najwyższym obiektem wzniesionym w Myszkowskiem. 7 kondygnacji ma biurowiec Starostwa Powiatowego w Myszkowie, ale faktycznie wyższa jest wieża przekaźnikowa w Niegowej, mająca 14 kondygnacji. Największy blok mieszkalny, tzw. „mrówkowiec”, w którym są mieszkania dla 90 rodzin, znajduje się w centrum Myszkowa przy ul. Strażackiej 35; pięciokondygnacyjny budynek ma 9 klatek schodowych. Najstarszy obiekt wzniesiony z drewna to z pewnością modrzewiowy kościół pod wezwaniem św. Wawrzyńca znajdujący się w Cynkowie zbudowany przez wiejskiego cieślę Walentego Ruraja w 1631 r. bez użycia metalowego gwoździa. Najstarsze wzmianki pisemne o miejscowościach ziemi myszkowskiej dotyczą: 1234 r. – Mirów, 1257 r. – Moczydło, 1287 r. – Dąbrowno, ale zdaniem niektórych autorów Koziegłówki zostały założone już w 1106 r. 100-lecie działalności obchodzi w 2005 r. Ochotnicza Straż Pożarna w Żarkach, założona w 1905 r. Najdłuższa jaskinia – Wierna (będąca zarazem najdłuższą na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej) ma 1027 m długości; najgłębsza – Piętrowa Szczelina, będąca zarazem czwartą pod tym względem na Jurze – 45 m (obydwie jaskinie znajdują się w gminie Niegowa). Zaledwie 18 osób mieszka w sołectwie Brzeziny, gm. Niegowa, za to aż 33187 ludzi w Myszkowie. Największy zbiornik wodny w powiecie – zalew „Poraj” na rzece Warcie ma powierzchnię 550 ha; na tymże akwenie jest zacumowana  największa jednostka pływająca do niedawna po wodach powiatu – statek „Danek” – mający 49 t wyporności.  Najsmaczniejsza w Polsce kawa z ekspresu podawana była swego czasu w kawiarni „Kulturalnej” w myszkowskim domu kultury; fakt ten znalazł odzwierciedlenie w książce Jacka Fedorowicza „W zasadzie tak” wydanej w 1975 r. przez KAW.

(Ciekawostki pochodzą z książki M. Kotarskiego "Vademecum krajoznawcze ziemi myszkowskiej")

Myszkowska ziemia

Powiat myszkowski jest atrakcyjnym miejscem Polski. To tutaj właśnie, we wsi Trzebniów, znajduje się Jaskinia Wierna z korytarzami o długości ponad 1000 m, a niedaleko Jaskinia Brzozowa o długości 645 m. W tejże gminie, w wioskach Bobolice i Mirów, są średniowieczne, niestety zrujnowane, zamki połączone wg legendy podziemnym przejściem. W myszkowskiem jest 550-hektarowy Zalew Poraj, w pobliskim Choroniu pomnik przyrody - aleja zabytkowych lip. Myszków jest dobrym punktem wypadowym do Jury Częstochowskiej. W powiecie powstało kilkanaście gospodarstw agroturystycznych, kilka hotelików, dobrze funkcjonuje gastronomia. Warto do nas przyjechać.

 

Marian Kotarski - "Myszkowska ziemia" (w:) "Polska dla Europejczyka. Przewodnik słuchaczy Radia Zet". Warszawa, 2006, Wiedza i Zycie, s. 140.